ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΕ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ

Το πανεπιστήμιο την εποχή της κρίσης…

Η έναρξη της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς βρίσκει το ελληνικό πανεπιστήμιο υπό ένα αμφιλεγόμενο καθεστώς. Με βάση την εικόνα που παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ και τις κυβερνήσεις των ετών της κρίσης, το πανεπιστήμιο, υπέφερε τα τελευταία χρόνια από “πλεονάζον διοικητικό προσωπικό” αποτέλεσμα των πελατειακών σχέσεων που διόγκωσαν το δημόσιο τομέα, “λιμνάζοντες αιώνιους φοιτητές, “υπερπολιτικοποίηση”, καθυστέρηση σε σχέση με τα “μεγάλα πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής”, συγκλήτους που “δεν είχαν τις απαραίτητες γνώσεις management για να κάνουν το πανεπιστήμιο ανταγωνιστικό”, έλλειψη σύνδεσής του με την αγορά εργασίας. Σ’ αυτό λοιπόν το περιβάλλον “ασυδοσίας” ήρθαν οι τελευταίες κυβερνήσεις να επιβάλουν την τάξη με τη λήψη “δυναμικών μέτρων”, όπως η διαθεσιμότητα των διοικητικών υπαλλήλων, οι διαγραφές των φοιτητών, η μετάλλαξη του τρόπου διοίκησης του πανεπιστημίου με την συγκρότηση συμβουλίων διοίκησης. Ολα αυτά όμως αποτελούν την εικόνα εκείνη που εναρμονίζεται τέλεια με τις βλέψεις του νεοφιλελευθερισμού για την “αντιμετώπιση” της οικονομικής κρίσης.

Ανταυτού υπάρχει και η άλλη αμεσότερη εικόνα. Εκείνη όσων φοιτούν, εργάζονται και περνούν μεγάλο μέρος της μέρας τους στο πανεπιστήμιο. Εκείνων που δεν το θεωρούν ένα στείρο χώρο κατάρτισης, αλλά ελεύθερο κοινωνικό χώρο που πρέπει να λειτουργεί δημοκρατικά, με βάση το αυτοδιοίκητο, να φροντίζει για την κάλυψη των αναγκών των μελών του και να βρίσκεται σε άμεση σύνδεση με την κοινωνία, παράγοντας γνώση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της.

Με βάση την εικόνα αυτή, οι μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων (που έχουν τις ρίζες τους πολύ παλαιότερα, στη συνθήκη της Μπολόνια και τις προσπάθειες αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος), δείχνουν ολοφάνερα πως οι άλλοτε τρικομματικές, άλλοτε δικομματικές και σε κάθε περίπτωση νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, αντιμετωπίζουν την κρίση ως ευκαιρία και μάλιστα διπλή. Μια ευκαιρία αφενός να εισάγουν το ιδιωτικό κεφάλαιο σε όσους κρατικούς τομείς παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό δημόσιοι και αφετέρου να θέσουν υπό τον έλεγχό τους όλους τους θεσμούς που μπορούν να αποτελέσουν εστίες αμφισβήτησης του κυρίαρχου λόγου. Οι μεταρρυθμίσεις στην ανώτατη εκπαίδευση δεν είναι τυχαίες ούτε ουδέτερες, αντίθετα έχουν συγκεκριμένη κατεύθυνση και στόχευση.

Ο πρώτος στόχος, ο οποίος εντοπίζεται και στον τομέα της υγείας, είναι η προώθηση του ιδιωτικού κεφαλαίου σε τομείς του κοινωνικού κράτους. Στο ελληνικό πανεπιστήμιο η διαδικασία αυτή εντοπίζεται με δύο μορφές: Αφενός με την συρρίκνωση του δημοσίου δωρεάν πανεπιστημίου, με μείωση της κρατικής χρηματοδότησης σε επίπεδα του 40%, συγχωνεύσεις ιδρυμάτων, περικοπές σε διοικητικό και καθηγητικό προσωπικό και διαγραφές φοιτητών, δίδακτρα για αρχή στα μεταπτυχιακά προγράμματα, διακοπή της φοιτητικής μέριμνας απ’ ευθείας από το πανεπιστήμιο, ώστε οι λειτουργίες φύλαξης, καθαρισμού, γραμματειακής υποστήριξης, σίτησης, συγγραμμάτων να περνούν σε εργολαβίες. Αποτέλεσμα της πρώτης αυτής μορφής είναι η μετακύλιση του κόστους φοίτησης στις πλάτες των φοιτητών και φοιτητριών που εν μέσω κρίσης αδυνατούν να ανταπεξέλθουν και αναγκάζονται σε μαγάλο ποσοστό να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους ή να φοιτούν μη έχοντας ίσες ευκαιρίες με εκείνους που έχουν την οικονομική δυνατότητα.

Η δεύτερη όψη της διαδικασίας αυτής εντοπίζεται στην εξίσωση, βάσει νόμου, των πτυχίων και συνεπώς των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων των δημοσίων ΑΕΙ και ΤΕΙ με εκείνων των ιδιωτικών κολλεγίων. Στο πλαίσιο αυτό είδαμε στα μέσα Σεπτέμβρη και την ίδρυση της πρώτης ιδιωτικής νομικής σχολής σε ιδιωτικό κολλέγιο στην Κρήτη.

Ο δεύτερος στόχος εντοπίζεται δυσκολότερα και έχει σχέση με τον χαρακτήρα που είχε ως τώρα το δημόσιο πανεπιστήμιο. Το πανεπιστήμιο ως θεσμός αλλά και ως περίοδος της ζωής των νέων αποτελούσε ένα χώρο ανοιχτό σε νέες ιδέες, προβληματισμού και αμφισβήτησης. Η λειτουργία του, που αναφέρεται στην παραγωγή και προώθηση της γνώσης δεν μπορεί να περιοριστεί σε ορισμένες μόνο μορφές, καθώς κατά την περίοδο αυτή ο φοιτητής/τρια απελευθερώνεται από τους καταναγκασμούς και τις υποχρεώσεις της μαθητικής και οικογενειακής ζωής και ζει μια περίοδο ελευθερίας, πριν μεταβεί στη ζωή ως εργαζομένος. Στο διάστημα αυτό, έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει νέα ενδιαφέροντα, να έρθει σε επαφή με την υπόλοιπη κοινωνία, να γνωρίσει νέες ιδέες και γενικότερα να αποκτήσει ένα ολόκληρο “οπλοστάσιο” εμπειριών που θα τον συντροφεύουν στην υπόλοιπη ζωή του, χωρίς να οριοθετούνται απλά στο αντικείμενο σπουδών του. Αυτόν τον χαρακτήρα ελευθερίας είναι που έρχονται να καταπνίξουν οι μεταρρυθμίσεις των τελευταίων χρόνων, όπως αποτυπώνονται στους νέους Οργανισμούς ιδρυμάτων που αναμένεται να έρθουν προς ψήφιση στις συγκλήτους μέσα στον Οκτώβρη. Οι Οργανισμοί αυτοί προβλέπουν μια σειρά διατάξεων που μεταλλάσσουν το πανεπιστήμιο από ελεύθερο κοινωνικό χώρο, σε στείρο κέντρο κατάρτισης, με αλυσίδες μαθημάτων, υποχρεωτικές παρακολουθήσεις, ελεγχόμενη από security είσοδο και έξοδο στους πανεπιστημιακούς χώρους που καλύπτονταν από το άσυλο. Σε ένα χώρο στον οποίο θα κυριαρχεί ακόμη περισσότερο το ατομικιστικό πνεύμα και ο ανταγωνισμός για το ποιός θα συλλέξει τις περισσότερες πιστωτικές μονάδες (εφόσον το ενιαίο πτυχίο καταργείται) και θα περάσει με επιτυχία και αυτό το “level”, σαν να ζούμε σε βιντεοπαιχνίδι, ελέγχοντας πλέον και το μικρό αυτό κομμάτι ελευθερίας που είχε απομείνει.

Καλούμαστε λοιπόν, να αναλάβουμε δράση εμείς οι ίδιοι/ες ως φοιτητές και φοιτήτριες αλλά και ως μέλη της κοινωνίας που χρειάζεται την αλλαγή προς όφελός της και όχι προς όφελος των ισχυρών! Προκειμένου η κοινωνία να επιβιώσει κι εμείς να ονειρευόμαστε και να υλοποιούμε τα όνειρά μας μέσα σ’ αυτήν!

Για αρχή οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο όπως είναι στην πραγματικότητα, διαλυμένο από τις μεταρρυθμίσεις, υπολειτουργώντας λόγω περιορισμού της κρατικής χρηματοδότησης, πάσχοντας από δημοκρατικό έλλειμμα και με τα πτυχία μας υποβαθμισμένα.

¨Επειτα καθήκον κάθε νέου είναι να μπούμε σε μια ενεργή περίοδο δράσεων, με σκοπό η φωνής μας να γίνει δυνατότερη και η θέληση μας να καταστήσει το πανεπιστήμιο πιο δημοκρατικό, ελεύθερο, δημόσιο και δωρεάν προς όλους και όλες. Γι αυτό καλούμε κι εσάς να συμμετέχουμε όλοι μαζί την Τρίτη 21/10 στη 1μμ στην Γενική Συνέλευση του Φοιτητικού μας Συλόγου του ΠΑ.ΠΕΙ. που θα γίνει στο Παλαιό Αμφιθέατρο. Μόνο συλλογικά και ενωμένα μπορούμε να διεκδικήσουμε ένα πανεπιστήμιο που μας χωρά! Να είμαστε όλοι και όλες εκεί!